آزمایش هپاتیت B (HBV) در تهران

ویروس هپاتیت B  (HBV) یکی از مهم‌ترین ویروس‌های عفونی است که می‌تواند منجر به التهاب کبد و در برخی موارد، بیماری‌های مزمن کبدی مانند سیروز و سرطان کبد شود. این ویروس از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده مانند خون، ترشحات جنسی و بزاق منتقل می‌شود.

ویروس هپاتیت B می‌تواند به دو شکل حاد و مزمن ظاهر شود. در بسیاری از موارد، بدن به‌طور طبیعی این ویروس را از بین می‌برد، اما در برخی افراد، به‌ویژه اگر عفونت در دوران نوزادی یا کودکی ایجاد شود، بیماری به شکل مزمن باقی مانده و در طولانی‌مدت می‌تواند منجر به آسیب جدی به کبد شود.

روش‌های پیشگیری از عفونت هپاتیت B

• واکسیناسیون: مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به ویروس هپاتیت B، دریافت واکسن هپاتیت B است. این واکسن برای نوزادان، کودکان و بزرگسالانی که در معرض خطر هستند توصیه می‌شود و می‌تواند تا ۹۵ درصد از عفونت پیشگیری کند.

• رعایت اصول بهداشتی و ایمنی:

• عدم استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند مسواک، تیغ و سرنگ
• رعایت نکات ایمنی در مراکز درمانی و آرایشی برای جلوگیری از انتقال از طریق سرنگ، سوزن و ابزار آلوده
• استفاده از تجهیزات استریل‌شده در دندانپزشکی و اقدامات زیبایی مانند تتو

• رابطه جنسی ایمن: ویروس هپاتیت B از طریق ترشحات جنسی نیز منتقل می‌شود، بنابراین استفاده از کاندوم در روابط جنسی می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد.

• بررسی و غربالگری مادران باردار: در صورتی که مادر مبتلا به هپاتیت B باشد، نوزاد بلافاصله پس از تولد باید واکسینه شده و ایمونوگلوبولین اختصاصی (HBIG) دریافت کند تا از عفونت جلوگیری شود.

اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام هپاتیت B

از آنجایی که بسیاری از افراد آلوده به ویروس هپاتیت B ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، غربالگری و تشخیص زودهنگام از اهمیت بالایی برخوردار است. آزمایش‌های تشخیصی شامل:

📌 آزمایش HBsAg ) آنتی‌ژن سطحی هپاتیت B): این آزمایش برای شناسایی عفونت فعال به کار می‌رود.

📌 آزمایش Anti-HBc ) آنتی‌بادی علیه HBV Core): برای تشخیص عفونت‌های گذشته یا مزمن استفاده می‌شود.

📌 آزمایش HBeAg و HBV DNA: در افرادی که مبتلا به هپاتیت B مزمن هستند، این آزمایش‌ها به تعیین میزان فعالیت ویروس کمک می‌کنند.

B غربالگری منظم، به‌ویژه در افراد در معرض خطر بالا (مانند کارکنان مراکز درمانی، بیماران دیالیزی، افرادی که سابقه دریافت خون دارند و افرادی که با بیماران مبتلا زندگی می‌کنند)، می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی جلوگیری کند.

ویروس HPV بیش از ۲۰۰ نوع مختلف دارد که برخی از آن‌ها کم‌خطر هستند و تنها باعث ایجاد زگیل‌های معمولی می‌شوند، اما برخی دیگر، به‌ویژه انواع پرخطر مانند HPV16 و HPV18، می‌توانند موجب تغییرات سلولی غیرطبیعی شده و در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع، منجر به سرطان شوند.

بیشتر افراد در طول زندگی خود حداقل یک‌بار به این ویروس آلوده می‌شوند، اما در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن قادر است ویروس را به‌طور طبیعی از بین ببرد. با این حال، در مواردی که عفونت پایدار باقی بماند، خطر مشکلات جدی افزایش می‌یابد.

روش‌های پیشگیری از عفونت HPV

• واکسیناسیون: مهم‌ترین و مؤثرترین راه برای جلوگیری از ابتلا به انواع پرخطر ویروس HPV، تزریق واکسن است. واکسن‌های گارداسیل و سرواریکس می‌توانند بدن را در برابر برخی از خطرناک‌ترین انواع این ویروس مقاوم کنند. بهترین زمان دریافت این واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی، یعنی در سنین ۹ تا ۲۶ سالگی است.
• رعایت اصول بهداشتی و داشتن روابط ایمن: استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی می‌تواند تا حدی از انتقال ویروس جلوگیری کند، اما به دلیل اینکه این ویروس از طریق تماس پوستی نیز منتقل می‌شود، کاندوم محافظت ۱۰۰ درصدی ایجاد نمی‌کند.
• کاهش تعداد شرکای جنسی و داشتن یک رابطه پایدار: این اقدام می‌تواند احتمال انتقال ویروس را کاهش دهد.
• انجام غربالگری و چکاپ منظم: تشخیص زودهنگام، به‌ویژه در زنان، می‌تواند از بروز سرطان جلوگیری کرده و درمان را مؤثرتر کند.

اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام HPV

تشخیص به‌موقع عفونت HPV می‌تواند از پیشرفت بیماری و ایجاد عوارض جدی جلوگیری کند. روش‌های غربالگری شامل موارد زیر هستند:

📌 تست پاپ‌اسمیر (Pap Test) : این آزمایش تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانه رحم را شناسایی می‌کند و نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم دارد.

📌 تست مولکولی HPV: این آزمایش به‌طور خاص وجود انواع پرخطر ویروس HPV را در دهانه رحم بررسی کرده و در تشخیص زودهنگام بسیار مؤثر است.

📌  انجام منظم غربالگری، به‌ویژه برای زنان بالای ۳۰ سال، از مهم‌ترین راه‌های کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم محسوب می‌شود.